شیمی پیام نور
محققان پژوهشکده علوم وفناوری نانو دانشگاه کاشان با استفاده از آب انار به عنوان کاهنده، ‏موفق به تولید نانوساختار‌های مس یدید شدند. این نوع سنتز به مواد مضر برای طبیعت کمتر نیاز ‏داشته و ب

محققان پژوهشکده علوم وفناوری نانو دانشگاه کاشان با استفاده از آب انار به عنوان کاهنده، ‏موفق به تولید نانوساختار‌های مس یدید شدند. این نوع سنتز به مواد مضر برای طبیعت کمتر نیاز ‏داشته و با مواد طبیعی موجود در آب انار موسوم به آنتوسیانین طراحی شده است.‏

مولکول آنتوسیانین که رنگدانه موجود در انار است، به جز داشتن خاصیت کاهندگی به دلیل داشتن ممانعت ‏فضایی بالا می‌تواند به عنوان سورفاکتانت نیز در سنتز نانومواد به کار رود. این مولکول با تجمع در اطراف اتم‏‌های فلز مانع از کلوخه‌ای شدن ترکیب می‌شود. همچنین در طی تولید نانوذرات، مواد مختلفی به کار می‌رود ‏که ممکن است برای محیط زیست خطرناک باشد. از این رو در این پروژه سعی شده است تا در تهیه ‏نانوذرات از ماده طبیعی استفاده شود.
‏
از جمله این نانوذرات، نانوساختارهای مس یدید است که در این تحقیقات مورد توجه بوده است. نانوساختار ‏مس یدید دارای کاربردهای گسترده‌ای از جمله کاربرد آن به عنوان کاتالیزور در سنتز فنل، آنیلین و تیوفنل‌ها از ‏آریل‎ ‎هالیدها در محلول‌های آبی است. همچنین از دیگر کاربردهای مهم این نانوساختار می‌توان به استفاده در ‏سلول‌های خورشیدی، آشکارسازهای اشعه ایکس و گاما اشاره کرد.‏

در این کار تحقیقاتی نانوساختارهای مس یدید به روش همرسوبی و با استفاده از آب انار به عنوان یک ‏کاهنده طبیعی تهیه شد. خانم فرنوش توکلی، دانشجوی کارشناسی ارشد نانوشیمی در پژوهشکده علوم ‏وفناوری نانو دانشگاه کاشان، در این رابطه توضیح داد: «با توجه به این ویژگی آب انار، در این پژوهش محلول ‏آبی نمک مس (‏II‏) با استفاده از آب انار کاهش داده شده و در ادامه نیز با افزودن پتاسیم یدید نانوساختار مس ‏یدید به دست آمد.»‏

نتایج این کار تحقیقاتی حاکی از آن است که با افزایش حجم آب انار مورد استفاده، نانوذرات ریزتری به ‏دست می‌آیند. همچنین نتایج نشان می‌دهد که قدرت کاهندگی آب انار در حد کاهنده‌های رایج شیمیایی مانند ‏سدیم سولفیت است.‏

توکلی افزود: «با توجه به کمیاب بودن بعضی از مواد شیمیایی محققان می‌توانند با جستجوی منابع این ‏مواد در طبیعت ماده مورد نیاز خود را استخراج کرده و از آن استفاده کنند. این کار هم صرفه اقتصادی دارد و ‏هم به محیط زیست آسیبی نمی‌رسد.»‏

نتایج این کار تحقیقاتی در مجله ‏Materials Letters‏ (جلد ۱۰۰، ۱ ژوئن سال ۲۰۱۳) منتشر شده است. ‏علاقمندان می‌توانند متن کامل مقاله را در صفحات ۱۳۳ الی ۱۳۶ همین شماره مشاهده نمایند.‏
منبع: nano.ir